Untitled
Mediator mr. Hilda van der Tuin is vanaf vandaag lid van ICR coachregister.
Link: www.icr-coachregister.com
Escalatieladder
Bovenstaande link laat op een humoristische wijze zien hoe een conflict kan escaleren.
Friedrich Glasl heeft een escalatieladder voor conflicten ontwikkeld. Deze escalatieladder laat zien hoe een conflict zich kan ontwikkelen. Elk stapje verder omlaag op de ladder heeft gevolgen voor het gedrag van mensen, hun houding en hun manier van denken. Terug gaan naar een vorige trede kan niet zonder ingrijpen van buitenaf.
Klik hier voor een afbeelding van de escalatieladder
De escalatieladder kan onderverdeeld worden in 3 fasen:
- De rationele fase: betrokken partijen hebben wel ruzie, maar ze hebben nog steeds een gezamenlijk doel voor ogen. Vaak kunnen ze met hulp uit de omgeving hun problemen oplossen, zonder dat het conflict escaleert. Wanneer er in deze fase een mediator wordt ingeschakeld, is de kans groot dat de situatie juist uitvergroot wordt.
- De emotionele fase: in deze fase spelen emoties een grote rol. Partijen hebben heftige meningsverschillen en zijn niet meer in staat de goede eigenschappen van elkaar te zien. Pijn, verdriet en kwaadheid hebben de overhand. In sommige gevallen kan de relatie niet meer worden hersteld.
- De escalatiefase: in deze fase wordt alles uit de kast gehaald om de andere te vernietigen. Partijen gooien over en weer met modder om elkaar de grond in te krijgen en denken niet meer logisch na. In deze fase is het in de meeste gevallen al te laat voor mediation.
Roep bij een eventueel conflict dus optijd de hulp van een mediator in voordat u samen de afgrond ingaat.
Een online knipoog naar de mediator
De afgelopen tijd is er een groeiende belangstelling voor online mediation. Online mediation vindt plaats in een omgeving waar geen face-to-face contact is. Dit betekent dat mensen op verschillende plekken op de wereld online mediation kunnen gebruiken om hun geschil op te lossen door middel van met encryptie beveiligde e-mail, beveiligde chatrooms of in sommige gevallen door middel van video-conferencing1. Enkele voordelen van mediation zijn dat afstand geen enkele rol speelt, partijen elkaar niet hoeven te ontmoeten en mediation op ieder gewenst moment kan plaatsvinden. Toch kan het ook wel eens mis gaan, blijkt uit een recente uitspraak van het Gerechtshof in Den Haag2:
“ Partijen hebben zich voor de totstandkoming van hun echtscheiding tot een mediator van “Easy echtscheiding” gewend. De mediator is verplicht man en vrouw beide zodanige informatie te geven dat ze hun rechten en verplichtingen begrijpen. Gebleken is dat er slechts één inhoudelijke bespreking heeft plaatsgevonden bij de mediator. Op basis van deze omstandigheid trekt de rechter in twijfel of de mediator zijn informatieplicht daadwerkelijk is nagekomen. ”
1 E.W. van den Heuvel, ‘Computerrecht, Online Dispute Resolution als oplossing voor e-disputes: een verkenning’, Computerrecht 2001, p. 66.
2 uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:GHDHA:2014:4304
Eigen kracht
Een nieuwe trend bij mediations is om gebruik te maken van de Eigen Kracht benadering, een besluitvormingsmodel wat oorspronkelijk uit Nieuw-Zeeland komt.
Wat houdt het in?
Bij de Eigen Kracht benadering staat de samenredzaamheid van mensen centraal. Je houdt zelf de zeggenschap en de regie over je eigen leven en wordt niet afhankelijk van professionele hulp. Je neemt de verantwoordelijkheid zelf weer in handen. Op het moment dat mensen gaan scheiden en het even niet meer alleen kunnen, of op het moment dat ingrijpen van Jeugdzorg dreigt, verzamelen we bij de mediation alle mensen uit hun omgeving die voor hun belangrijk zijn. Dat kunnen ouders zijn, buren, vrienden, iemand van de school van de kinderen etc.
Eerst inventariseren we de problemen waar het gezin voor staat. Daarna maken dan samen een plan voor een oplossing voor het hele gezin. Meestal is zo’n plan heel simpel.
De buurman die op de afdeling Financiën van de gemeente werkt helpt om overzicht te krijgen in de financiële problemen.
Oma kookt drie keer per week voor het gezin. De vriendin gaat elke maand een weekend met de kinderen naar haar zomerhuisje op het volkstuincomplex. Zo kan moeder tot rust komen.
De studerende neef geeft de oudste bijles. De dochter met ADHD gaat tijdelijk even bij een vriendinnetje wonen om op adem te komen.
De jufrouw kent een professional organiser die nog geen ervaring heeft die vader gratis helpt om overtollige rommel weg te doen.
Professionals komen er bijna niet aan te pas, het hele netwerk om mensen heen helpt om verzuipen te voorkomen.
Sinterklaas vieren na je scheiding
Als Sinterklaas voor jou belangrijk is, adviseer ik altijd om hierover een afspraak te maken, en deze op te nemen in het ouderschapsplan. Als het voor jullie beiden belangrijk is, kun je b.v. overeenkomen dat de kinderen op 4 december bij papa sinterklaas vieren, en op 5 december bij mama. Of het weekend voor Sinterklaas bij papa, het weekend na Sinterklaas bij mama. Het jaar daarna dan andersom als je daar behoefte aan hebt.
Als je goed met elkaar overweg kunt, kun je ook afspreken om Sinterklaas samen te vieren. Leg dan wel goed aan je kinderen uit dat dit niet betekent dat papa en mama weer bij elkaar komen. Die hoop houdt een kind namelijk altijd, zelfs als het al volwassen is. Houd er ook rekening mee dat een intensief contact met de ex-partner door samen de hoogtijdagen te vieren, bedreigend kan zijn voor een eventuele nieuwe partner.
Spreek ook samen af hoe je Sinterklaas wilt vieren als er nieuwe partners in het spel zijn. Doen die dan mee? En hoe ga je om met stiefgrootouders?
Rouwproces
In veel mediations begeleid ik bij een rouwproces. Mensen rouwen omdat ze hun baan kwijt zijn, ook al hebben ze een ontslagvergoeding meegekregen. Bij maatschapsconflicten is ook sprake van rouw; rouw omdat aan de jarenlange samenwerking een abrupt einde is gekomen, rouw vanwege statusverlies.
Een scheiding is ook een rouwproces. Rouw om het gezin wat kapot is, rouw om het toekomstbeeld wat weg is, rouw om het fijne huis wat verlaten moet worden. Rouw die gepaard gaat met gevoelens van opluchting, schaamte en wrok.
Het mooie van mediation is dat er ruimte is voor rouw. De rechter biedt die ruimte niet, een rechter gaat uit van de wet. De rechter kan en mag ook niet anders handelen, waar bij mediation veel meer ruimte voor een eigen invulling bestaat. Als partijen dat willen bedenken we samen een afscheidsritueel om ruimte te geven aan die rouw. Een mooie afsluiting en het begin van een nieuwe periode.
Weer wat geleerd
Gisteren was ik op paleis Soestdijk voor een cursus nalatenschapsmediation voor het samengestelde gezin. De overige cursisten waren notarissen, advocaten en mediators. De sprekers waren ook notarissen, advocaten en mediators.
Een van de sprekers was een psycholoog die veel onderzoek deed naar de consequenties van echtscheidingen voor kinderen. Ik wist al wel dat volwassen kinderen net zoveel onder een scheiding lijden als kleine kinderen, maar mijn idee werd bevestigd door nieuw onderzoek. Wachten tot de kinderen het huis uit zijn en dan pas gaan scheiden is niet minder pijnlijk voor de kinderen.
Het is voor een kind dat al op zichzelf woont net zo ingrijpend als voor een scholier om het ouderlijk huis te verliezen. Al blijft een van beide ouders in het ouderlijk huis wonen, het kind is voor altijd zijn basis kwijt.